Procesy terapii akceptacji i zaangażowania
Terapia akceptacji i zaangażowania wywodzi się z terapii behawioralnych, ale ma również źródło w terapii egzystencjalnej. Promuje działanie. Nie jest to jednak przypadkowe działanie, lecz takie które jest zgodne z wartościami człowieka. Wartości to właśnie motor napędowy tego, co jest dla ludzi ważne, czym kierują się w życiu. Podstawowe przesłanie tego modelu to:
„akceptuj to, co znajduje się poza kontrolą i angażuj się w działania, które wzbogacą Twoje życie.”
Terapia ACT nie koncentruje się na redukcji objawów, skupia się na wartościowym życiu. Zmienia stosunek klienta do różnych objawów, w ten sposób żyje mu się znacznie mniej cierpiąc. Patrząc na wyniki badań, można dostrzec, że sama terapia łagodzi objawy. W trakcie procesu terapeutycznego klient może odkryć swoje wartości, poznać sens życia, ale też uczy się robić przestrzeń bólowi, nieprzyjemnym myślom i uczuciom jakie przynosi życie.
Uważność
Terapia ACT jest terapią skupioną na uważności. Jest ona znana ludzkości od bardzo dawna. Praktykuje się ją w wielu religiach takich jak: chrześcijaństwo, buddyzm, islam czy taoizm. Dopiero w ostatnich dziesięcioleciach zaczęto badać ją i jej korzyści.
„Uważność oznacza skupienie uwagi z elastycznością, otwartością i ciekawością.”
Ta definicja mówi o poszerzaniu świadomości. Na zwracanie uwagi na to co się dzieje na zewnątrz i wewnątrz człowieka, jakie pojawiają się emocje, myśli. Nie oceniając ich, robiąc miejsce, przypatrując się jak przychodzą i odchodzą. Dzięki temu można dowiedzieć się więcej o sobie. Gdy człowiek odczuwa ból w danym momencie, spogląda na niego z otwartością i ciekawością, nie walczy z nim.
Elastyczność psychologiczna
Oprócz uważności, terapia akceptacji i zaangażowania składa się również z sześciu podstawowych procesów, które są przeciwnością sześciu procesów patologicznych. Są to defuzja, akceptacja, kontakt z chwilą obecną, ja jako kontekst, wartości oraz zaangażowane działanie. Te procesy pomagają człowiekowi poradzić sobie z trudnymi sytuacjami, jakie spotykają nas w życiu. Połączone tworzą heksafleks, który jest zaprezentowany na rysunku wyżej. Wszystkie części elementów łączą się ze sobą i przeplatają tworząc elastyczność psychologiczną.
Jest to „umiejętność bycia obecnym w bieżącej chwili, z pełną świadomością i otwartością na własne doświadczenie, oraz podejmowania działania zgodnie z własnymi wartościami.”
Celem ACT jest zwiększenie elastyczności psychologicznej. Połączone procesy pozwolą osobie być uważnym, otworzyć się na doświadczenia oraz działać zgodnie z wartościami, co uczyni życie bardziej zajmującym, bogatszym. Pozwoli to lepiej reagować na to, co przynosi świat. Podnieść jakość życia.
Trifleks
Elastyczność procesów – 6 procesów można też podzielić na trifleks. Tak jak pisałam wyżej wszystkie się ze sobą łączą, jednak niektóre są sobie bliższe i można je podzielić w pary. Tworzą różne style: styl otwarty – akceptacja i defuzja; styl skupiny – kontakt z chwilą obecną, ja jako kontekst oraz styl zaangażowany, do których należą wartości i zaangażowane działanie.
Te style reagowania są jak filary trzy filary podtrzymujące dach. Powinniśmy dbać o równowagę między nimi. Jeśli tak się dzieje, dżemie w nich ogromna siła. Jeśli jednak, któryś z tych filarów zaczyna słabnąć, budynek staje się niestabilny. Zaczyna się chwiać i nawet niewielki bodziec, może zburzyć konstrukcję.
Wejdź w konkretny styl, aby poczytać więcej.
Otwarty styl reagowania
Do otwartego stylu reagowania należy akceptcja i defuzja. Akceptacja i defuzja są ważnymi procesami, które pozwalają być człowiekowi bardziej otwartym.
Skupiony styl reagowania
Do stylu skupionego należy: kontakt z chwilą obecną i ja jako kontekst. Niemożliwe jest podejmowanie działań, jeśli nie jesteśmy tu i teraz.
Zaangażowany styl reagowania
To dzięki zaangażowanemu stylu reagowania nadajemy naszemu życiu sens, dzięki wyznaczeniu i kierowaniu się wartościom i nieustannym działaniu.
Bibliografia:
Harris R. (2018) Zrozumieć ACT