W poniższym artykule chciałabym przedstawić ideę grup konsultacyjnych ACT. Na przykładzie historii powstania modelu portlandzkiego (The Portland Model) zaprezentuję cele i zasady funkcjonowania grupy.
W dalszej części artykułu przedstawię szczegóły nowego projektu Joanny Gawrońskiej stworzenia ACTywnego treningu portlandzkiego, który ma stanowić innowacyjną ofertę doskonalenia zawodowego i wsparcia pracowników pomocowych.
Historia modelu w kontekście ACT
Społeczność jako źródło wsparcia pełni ważną funkcję w procesie budowania kompetencji zawodowych i osobistych. Równocześnie, nabywanie i doskonalenie pewnych umiejętności sprzyja budowaniu silnych więzi społecznych między osobami pracującymi w zespole. Taka społeczność tworzy grupy koleżeńskie, których formy można dostosowywać wedle postawionych przez uczestników celów (np. grupy konsultacyjne, superwizje i interwizje). Wspólna praca grupowa w wybranym obszarze tematycznym pozwala zaangażować osoby tworzące grupę i zapewnić bezpieczne warunki dla nauki i praktyki.
Pierwsza ACT Peer Consult Group, stworzona została w Portland w 2005 roku i koncentrowała się na rozwoju umiejętności ACT oraz na budowaniu społeczności zainteresowanej kontekstualną nauką behawioralną (CBS).
Metodą nauki było szkolenie dydaktyczne i doświadczalne. Starsi koledzy (eksperci) chętnie pomagali nowicjuszom i udzielali wskazówek. Uczestnicy stosowali techniki ACT na sobie, wykorzystując jako materiał osobiste doświadczenia lub przypadki wybranych klientów. Cenne w tym procesie były informacje zwrotne od uczestników pracujących ze sobą w parze oraz od całej grupy. Ideą było więc działanie, w mniejszym stopniu
dyskutowanie. Spotkania były stworzone w taki sposób, żeby ogniskować uwagę grupy wyłącznie na tym, co dotyczy tematyki Terapii Akceptacji i Zaangażowania. Jeśli uczestnicy wnosili inne zagadnienia, poruszali wspólny proces zastanawiania się, jak można je przełożyć na język ACTowy.
Członkowie rozpoczynali spotkania od zapoznania się z zasadami panującymi w grupie. Do najistotniejszych należały konieczność zachowania w tajemnicy treści pojawiających się na forum grupy, a także odnoszenie się do innych i do realizowanego materiału z szacunkiem oraz ciekawością. Ponadto, co ważne dla efektywnej pracy, pozostawanie w trybie otwartego umysłu, gościnnego dla alternatywnych perspektyw. W końcu, poza warsztatem oczekiwano urzeczywistniania zdobytej wiedzy w życiu osobistym i przedstawiania jej osobom, które chcą się jej nauczyć. Najważniejsze było aby realizować swoje osobiste cele z poszanowaniem wartości i umiejętności innych uczestników.
Poza funkcją dla rozwoju osobistego, grupa istniała aby wspierać poczucie wspólnoty i koleżeństwa wśród osób zainteresowanych CBS, a także dawać jej członkom poczucie wsparcia. Znaczącą rolę w osiągnięciu wspomnianych celów oraz zacieśnieniu więzi społecznych odegrało sprecyzowanie zarówno wartości indywidualnych, którymi kierują się poszczególni uczestnicy, jak i odnalezienie wśród tych indywidualnych wartości mianowników wspólnych (wartości grupowych). Umożliwiało to sprawne funkcjonowanie grupy oraz zaistnienie atmosfery zażyłości. Wobec członków regularnie uczęszczających na grupę konsultacyjną pojawiały się oczekiwania związane z aktywnym działaniem i dzieleniem się z innymi własnymi wytworami (zasada „see one, do one, teach one”). W ten sposób budowano poczucie odpowiedzialności za kierowanie grupą u każdego uczestnika. Zobowiązaniu podlegała też tak zwana ,,praca domowa’’, czyli każde działanie wzbogacające wiedzę o ACT, które jest realizowane poza grupą. Może to być czytanie lektur, praktyki własne w dowolnym miejscu i czasie lub uczestnictwo w dodatkowych szkoleniach. Indywidualna aktywność znacząco wzbogaca proces rozwoju w zakresie praktyki ACT.
ACTywny trening portlandzki
Model Portlandzki zainspirował nas do stworzenia w OTPB miejsca przeznaczonego do nauki ACT poprzez praktykę. Celem jest zebranie grupy nowicjuszy oraz doświadczonych terapeutów, psychologów i coachów, która będzie dla siebie źródłem inspiracji i wiedzy. Stając się członkiem grupy koleżeńskiej, każda osoba będzie miała szansę wnieść od siebie i zabrać dla siebie konkretne wartości oraz umiejętności.
Każde spotkanie grupy konsultacyjnej będzie podzielone na dwie części. Pierwsza część ma charakter edukacyjny – grupa otrzyma otwartą przestrzeń na zapoznanie się, z teoretycznym i konceptualnym wprowadzeniem dotyczącym procesów ACT oraz narzędziami i technikami, które będą na danym spotkaniu wykorzystywane. W drugiej części koncentrować się będziemy na nauce poprzez praktykę oraz budowaniu umiejętności ACT przez trening grupowy bazujący na własnym doświadczeniu.
Celem spotkań jest przejście wspólnej drogi przez model elastyczności psychologicznej (hexaflex). Każde z sześciu spotkań poświęcone będzie innej części heksafleksu – akceptacji, defuzji, byciu tu i teraz, Ja jako kontekstowi, indywidualnym wartościom i zaangażowanemu działaniu.
Po ukończeniu pierwszej, podstawowej edycji, planujemy możliwość kontynuacji działania grupy w treningu zaawansowanych umiejętności ACT. Szczegóły na temat edycji rozszerzonej pojawią się w późniejszym czasie. Nasz zespół posiada doświadczenie uzyskane w toku organizacji i prowadzenia wcześniejszych warsztatów i szkoleń dla różnych grup, dlatego będzie to dla nas kolejna okazja do samodoskonalenia oraz nawiązania nowych znajomości. Trening ACT ma być kwintesencją naszych wspólnych wartości, jakimi są rozwój, wiedza i szeroko pojęte dobro oraz empatia. Dzięki identyfikacji wartości indywidualnych i grupowych grupa ma szansę zapewnić atmosferę zażyłości i otwartości, co stanowi podwaliny dla efektywnego działania i korzystania ze wspólnych możliwości w pełni. Każdy członek będzie miał do odegrania swoją indywidualną rolę w doświadczaniu i uczeniu się samego siebie oraz innych. Za najważniejszą praktykę uznajemy działanie, więc przeważać będą takie aktywności jak ćwiczenia doświadczeniowe i odgrywanie ról (swoich osobistych doświadczeń lub doświadczeń klientów).
Autorka: Alicja Ziarkowska
BIBLIOGRAFIA
Thompson, B. L., Luoma, J. B., Terry, C. M., LeJeune, J. T., Guinther, P. M., & Robb, H.
(2015). Creating a peer-led acceptance and commitment therapy consultation group: The
Portland model. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(3), 144-150.
Już niedługo rozpoczynamy taki trening portlandzki, gdzie prowadząca będzie Joanna Gawrońska. Szczegóły pod linkami:
Trenuj ACT na portlandzkim – darmowy warsztat, gdzie możesz sprawdzić czy to forma dla Ciebie
ACTywny trening portlandzki – treningi w małych grupach